İşletmelerin ve paralelinde bilgi teknolojilerinin son 20 yıllık gelişimlerine baktığımızda en önemli kavramlarından birinin data yani türkçe karşılığıyla veri olduğunu görebiliriz. Veri’ye verilen bu önem onun toplanması ve saklanması üzerine yapılan zaman ve para gibi yatırımları da arttırmaktadır. Günümüzde çoğu kurum veri toplama ve bu toplanan verilerin saklanması aşamalarını çoktan tamamlamış durumdalar.
Günümüzde başka bir konu şirketlerin, bilgi teknolojileri departmanlarını meşgul etmektedir.İşte bu konu veri patlamasıdır, daha doğrusu eldeki mevcut verileri kullanarak ortak bir strateji geliştirme ve bu strateji çeşitli alanlarda hayata geçirebilmek.
İşte tam bu noktada business intelligence kavramı karşımıza çıkıyor. Türkçeye çevirilmiş ve günümüzde oturmuş haliyle iş zekası. Aslında business intelligence kelimesinin türkçede ki karşılığı sanıldığı gibi iş zekası değildir. Business intelligence kelimesinde ki “intelligence” anlamsal olarak istihbarat olmalıdır. Fakat günümüzde iş zekası terimi türkçede , business intelligence ‘nın karşılığı olarak anlamsal olarak oturduğu için iş zekası olarak kullanmaktayız.
İş zekası, çeşitli ortamlarda depolanmış veya sunulmuş olan datanın, depolandığı kaynaklardan(veritabanları, flat file vb.) alınıp çeşitli temizleme, transformasyon gibi işlemlerden geçirildikten sonra belirli ve konu yönelimli bir alana yerleştirilmesi ve bu sonuç datalar üzerinde değişik analizler ya da algoritmalar uygulanıp kurum için stratejik boyutlarda karar alınması süreçlerinin tamamı olarak ifade edilebilir. Bu uzun tarifte aslında iş zekasının kullanımı ve faydalanması amacıyla yapılacak işlemleri özetle kapsar niteliktedir.
Özetlemek gerekirse; iş zekası, var olan iş performansını anlamak ve bilgiye dayalı iş kararları almak için tüm organizasyon çapında iş verilerinin analizidir. İş zekası çözümü tarafından sağlanan bilgi hedefe yönelik olmalıdır ve hedeflenen kullanıcı grubu için yeterli detay seviyesine ve sunum biçimine sahip olmalıdır.
İyi gerçekleştirilmiş bir iş zekası projesi, data üzerindeki stratejik sorulardan birçoğunu cevaplayabilir nitelikte olmalıdır. Aynı zamanda bir iş zekası yapısı geçmiş datalardan yola çıkarak gelecekle ilgili öngürüler yapabilmeyi de sağlamalıdır.
İş zekası datası birçok kullanıcı grubu için uygun bir yapıda ihtiyaçlara cevap verir niteliktedir. Örneğin iş analistçileri mevcut data üzerinde yeteri kadar detaya inebilmelidir.(Bu işleme terminolojide Drill Down denilmektedir.) Diğer bir taraftan, şirket üst yönetimi aynı data üzerinde özetlenmiş bir bilgiye (örneğin bölgelere göre son 5 yıllık satışlar gibi) ulaşabilme imkanına sahip olabilmedir. (Resmin tamamına bakabilmeye ise terminolojide Roll Up denilmektedir.) Bir başka grup olan departman yöneticileri ya da orta düzey yöneticiler ise kendi sorumluluklarında ki alanların sonuç verilerinden yola çıkarak (ki bu çoğu zaman kullanıcı dostu görsel öğelerle bu tip kullanıcılara aktarılacaktır) kendi iş kararlarını alabilmelidir.
No comments:
Post a Comment